UNESCO, Akdeniz ve Karadeniz’in sualtı kültür mirasını korumaya yönelik toplantısını ilk kez İstanbul’da düzenledi. İstanbul’un Avrupa Kültür Başkenti olması sebebiyle Istanbul’da düzenlenen toplantılarda, özellikle Akdeniz’de kurulan antik uygarlıklara ait eserlerin korunması için Unesco takipçi olacak. Toplantıya Yunanistan’ın biri devlet avukatı 4 resmi delegeyle katılması dikkat çekti.
Yaklaşık 5 bin yıldır yüzlerce kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapan Anadolu kıyılarındaki tarihi eserlerin yurt dışına çıkartılmasına yıllardır zaman zaman engel olunamıyordu. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu-Unesco, sualtındaki kültürel mirasının korunmasını sağlamak için bu yıl İstanbul’da bir toplantı gerçekleşti. Topkapı Sarayı Alayköşkü Binası ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde gerçekleşen toplantılara 24 ülkeden 55 resmi delege katıldı. 2001 yılında üye ülkelerin imzaladığı “Sualtı Kültür Mirası Koruma Konvensiyonu”nun uygulanması için bu yıl Ukrayna, Rusya, İtalya, Azerbeycan, Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi, Arnavutluk, Ürdün, Cezayir, Mısır, Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan, Sırbistan, Lübnan, Karadağ, Slovenya, Suriye, Iran, Tunus ve Türkiye toplantılara katılımcı olarak çağrıldı. Avustralya, Hollanda, İngiltere’den de uzmanlar bildirileriyle katılrken, özellikle Akdeniz’in uluslararası sularında bulunan kültür mirasının araştırılması sırasında yaşanan belirsizlikler konuşuldu. En çok Türkiye ve Yunanistan’ı ilgilendiren Akdeniz’in sualtı mirası konusunda önemli kararlar alındı. Unesco temsilcisi Dr.Ulrike Guerin, artık sualtındaki arekolojik çalışmaların uluslar arası kurum tarafından denetleneceğini, yetkisiz kişiler tarafından yada karasularındaki devletten izinsiz yapılan araştırmaların ve tarihi eser kaçakçılığının önüne geçilmesi için çalışmalar yapacaklarını belirtti.
Yunanistan 4 delege ile katıldı
Selçuk Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Adil Tırpan Türkiye’nin sualtı arkeolojisini başlatan ülke olduğunu belirtirken, önlem alınmasının en çok Türkiye’nin yararına olacağını vurguladı. Devletlerarası bir organizasyon olan toplantıya yanlızca devletlerin kültür bakanlıkları ve UNESCO delegeleri katılabilirken, Yunanistan üç arkeolog ve bir devlet avukatıyla gelerek toplantıyı ne kadar önemsediklerini gösterdi. Doğu Akdeniz Üniversitesi’nden sualtı arkeoloğu Hakan Öniz’in koordinatörlüğünde yapılan toplantıda delegelere, İstanbul Yenikapı’daki liman kazısı ve Küçükçekmece Gölü kazıları ve Türkiye’de yapılan diğer sualtı çalışmaları hakkında bilgi verildi.
Gökhan karakaş MİLLİYET GAZETESİ