Ankara-Moskova hattında gerilen ilişkiler, doğalgaz ihtiyacında Rusya’ya bağımlı olan Türkiye’nin alternatif arayışlarını hızlandırdı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ankara’da Türk Akımı Projesi’ni duyurmasının üzerinden tam bir yıl geçtiği bugünlerde oyun değişti. Gazprom’un dün Türk Akımı görüşmelerini durdurduğunu bildirdiği dakikalarda, Başbakan Davutoğlu ise TANAP’ın erkene çekilmesi için Azerbaycan ile anlaştıklarını açıkladı.

Rusya ile gerilen ilişkiler sonucu uygulanan yaptırımlar, henüz iki ülke arasındaki ilişkilerin temelini oluşturan enerji ticaretine dokunmadı. Ancak gündemdeki yeni projelerin akıbetini siyasi krizin çözümü belirleyecek. Rus enerji şirketi Gazprom, dün Türk Akımı görüşmelerinin durduğunu açıkladı. Açıklamanın zamanlaması ise adeta ‘nereden nereye’ dedirtecek cinsten. Zira geçtiğimiz yıl tam da aynı günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, sürpriz bir hamle ile 40 milyar dolarlık ‘Güney Akım Projesi’ni iptal ettiklerini ve yerine ‘Türk Akımı Projesi’ni başlatacaklarını Ankara’dan duyurmuş, açıklama dünya çapında geniş yankı bulmuştu. Bu açıklamanın tarihi 2 Aralık 2014. Şimdiyse, tam bir yıl sonra enerjide oyun değişti.

TANAP hızlanacak

Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak, Rusya’nın Türk Akımı projesinin hazırlık çalışmalarını askıya aldığını söyledi. Novak, dün “Şu anda Türk Akımı çalışmaları durdu” dedi. Novak, Akkuyu nükleer santrali hakkındaki görüşmelerin ise devam ettiğini ifade etti. Gazprom’un Başkanı Aleksey Miller de Türkiye’nin ‘Türk Akımı’ doğalgaz projesi konusunda kendilerine herhangi bir şekilde başvurmadığını ve görüşmelerin durduğunu açıkladı. Aynı saatlerde Başbakan Ahmet Davutoğlu, Türkiye’nin doğalgaz ihtiyacını karşılayan diğer ülke Azerbaycan’daydı ve TANAP Projesi’nin 2018’den önce bitirilmesi için anlaştıklarını duyurdu. Türkiye, Rus gazına alternatif arayışlarını hızlandırdı.

Gerilen ilişkiler, Rusya’dan doğalgaz akışında olası bir kesinti ihtimalini gündeme getirirken, Türkiye’nin Rus gazına bağımlılığını azaltmanın yolları tartışılıyor. Alternatif planlar hazırlayan Türkiye, Katar ve Azerbaycan gibi çeşitli doğalgaz kaynağı girişimlerini hızlandırdı. Durdurulan Türk Akımı’nın akıbeti ise artık siyasi krizin çözümüne bağlı. Proje, doğalgazın, yeni boru hatlarıyla Türkiye’den Avrupa’ya taşınmasını öngörüyor. Böylece Rusya Ukrayna’yı by-pass edebilecek. Türk Akımı’na yönelik ilk tartışma, Rusların gazdaki yüzde 10.25’lik indirimi, projenin onayı için pazarlık unsuru olarak masaya getirmesiyle başladı. Rusya’nın, indirimi yürürlüğe koymayıp pazarlıkta diretmesiyle projede anlaşma sağlanamamıştı.

Gazı kesersek itibarımız biter

Gazprom Başkanı Miller, Türkiye’nin Türk Akımı projesinde görüşmelere devam etmek istemesi halinde Rusya’ya başvurabileceğini, ancak böyle bir müracaat bugüne kadar gerçekleşmediği için görüşmelerin durduğunu söyledi. Doğalgaz sevkiyatıyla ilgili de konuşan Miller, “Eğer Gazprom Türkiye’ye doğalgaz sevkiyatını durdurursa, Türkiye’deki itibarı sıfıra iner. Umarız böyle bir durum oluşmak zorunda kalmaz” şeklinde konuştu. Miller, Türkiye’nin Katar’la doğalgaz anlaşmasının bu endişeyi gidermek için atılan politik bir adım olduğunu da savundu.

ENI: Türk Akımı ilerlemez 

Diğer yandan İtalyan enerji şirketi Eni’nin CEO’su Claudio Descalzi, Türkiye ile Rusya arasındaki gerilim nedeniyle Türk Akımı doğalgaz boru hattının inşa edilmesine dair planlarda artık ilerleme kaydedilemeyeceğini savundu. Descalzi açıklamayı dün katıldığı bir konferans sırasında yaptı. Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıması planlanan Türk Akımı projesinin ilk etapta yaklaşık 32 milyar metreküp kapasiteye sahip olması, bu miktarın yaklaşık 16 milyar metreküplük kısmının Avrupa’ya iletilmesi, geri kalan kısmının da Türkiye’nin iç piyasasında tüketilmesi hedefleniyor. Projenin 2 hattan oluşması ve kademeli inşa edilmesi bekleniyor.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev "TANAP'ın gerçekleşmesinde hiçbir sorun yok. 2018'de belki de daha erken inşaat tamamlanacak ve böylece Azerbaycan, Türkiye ve Avrupa'ya doğalgaz ihraç edecektir" dedi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı'nın (TANAP) yapımıyla ilgili, "TANAP'ın gerçekleşmesinde hiçbir sorun yok. 2018'de belki de daha erken inşaat tamamlanacak ve böylece Azerbaycan Türkiye ve Avrupa'ya doğalgaz ihraç edecektir" açıklamasında bulundu.

ViraHaber.com