Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Dokuz Eylül Üniversitesi ve GİSBİR iş birliğiyle yürütülen proje, Türkiye’nin denizel biyolojik çeşitliliğinin korunması adına örnek bir çalışma olarak öne çıkıyor. İlk deniz çayırı transplantasyonunu gerçekleştiren GİSBİR, 2023 yılında başlattığı proje ile Türkiye’de farkındalık yarattı.

GİSBİR Genel Sekreteri Mehtap Özdemir, proje sayesinde deniz çayırlarının öneminin daha geniş kesimlerce anlaşıldığını belirterek “Deniz çayırları denizlerimizin ormanlarıdır. Çok ciddi oksijen üretimi sağladıkları için herkes bu konuda nasıl katkı sunabileceğini düşünmeye başladı. Projemizin sloganı ‘Bir nefes GİSBİR’den, bir nefes denizden’ oldu. Bu projenin birçok sektöre ilham vereceğine inanıyoruz” dedi.

Göcek’te Başlayan Proje Türkiye’ye Örnek Oldu

GİSBİR Çevre Komisyonu Başkanı Türkan Manasır Özde, Göcek’te başlatılan çalışmanın Türkiye genelinde örnek bir model haline geldiğini vurgulayarak “Deniz çayırlarının dağılımını haritalandırdık, tahribat gören alanları belirledik. Tonoz sistemleriyle teknelerin çapalama faaliyetlerinden kaynaklanan zararları azaltmak için önerilerimizi Bakanlığımıza sunduk. Bu proje, Türkiye kıyılarında deniz ekosistemlerinin korunması açısından önemli bir dönüm noktası” diye konuştu.

%70 Başarıyla Devam Eden Bir Ekosistem Restorasyonu

9 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirilen izleme çalışmasında, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden bilim insanları Domuz Adası ile Tersane Adası arasındaki G3 kodlu koyda ve Göcek Körfezi’nin kuzeybatısındaki Martı Koyu’nda dalış yaparak deniz çayırlarının gelişimini değerlendirdi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü’nden Dr. Barış Akçalı “İkinci yıl izlememizi yaptık. Beklentimizin üzerinde bir başarı elde ettik. Ektiğimiz alanın yüzde 70’i yaşamını sürdürüyor. Çayırlar kök saldı, yeni sürgünler gözlemledik. Uluslararası standartlarda yürüttüğümüz bu proje, Türkiye’nin bilimsel anlamda gurur duyacağı bir başarı” açıklamasında bulundu.

Bakanlık: “Deniz Çayırları, Denizlerin Ormanlarıdır”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü Yönetim Planları ve İzleme Şube Müdürü Dilek Diliçay, deniz çayırlarının iklim değişikliğiyle mücadeledeki önemine dikkat çekerek “Deniz çayırları metrekare başına 15 litreye yakın oksijen üretiyor. Aynı zamanda deniz canlıları için yuvalama ve barınma alanı oluşturuyor. Bu habitatların korunması hem ekosistem hem de turizm açısından kritik öneme sahip” dedi.

Diliçay, ayrıca bu projeyle birlikte Türkiye’deki diğer özel çevre koruma bölgelerinde de benzer transplantasyon çalışmalarının planlandığını belirtti “Göcek’te başlattığımız bu pilot uygulama, bundan sonraki projeler için örnek teşkil edecek. Hedefimiz, deniz ekosistemlerinin sürdürülebilirliğini sağlayarak koruma-kullanma dengesini oluşturmak”

GİSBİR: “Deniz Bizim Ekmek Teknemi̇z”

Mehtap Özdemir, Türkan Manasır Özde ve Dr. Barış Akçalı, gemi inşa sektörü ile çevre duyarlılığı arasında doğrudan bir bağ olduğunu vurguladı. Açıklamada, denizlerin korunmasının sektörün sürdürülebilir geleceği için hayati önem taşıdığı belirtildi.

GİSBİR yetkilileri, gemi inşa sektörü ile çevre duyarlılığı arasında doğrudan bir bağ olduğunu vurgulayarak, denizlerin korunmasının sektörün sürdürülebilir geleceği için hayati olduğunu ifade etti “Bizim için deniz, ekmek teknemizdir. Bu nedenle doğayı korumak ve deniz ekosistemini yaşatmak bir sorumluluk değil, zorunluluktur”

GİSBİR’in bundan sonraki hedefi, yatlardan kaynaklanan atık su kirliliğinin yönetilmesi ve çapalama faaliyetlerinin azaltılması yönünde yeni projeler geliştirmek. Dernek, ayrıca göl rehabilitasyonları, atık yönetimi, çevresel etki değerlendirme çalışmaları ve deniz temizlik projelerinde de aktif rol alıyor.

Basın ve Kamuoyu İçin Ortak Sorumluluk

İzleme çalışması, sualtı kameramanları tarafından anbean kaydedilirken, programa GİSBİR yetkilileri, Bakanlık temsilcileri ve basın mensupları katıldı. Katılımcılar akşam yemeğinde bir araya gelerek projenin sonuçlarını değerlendirdi.

Programın sonunda yapılan açıklamada “Deniz çayırlarını korumaya devam edeceğiz. Bu proje sadece çevresel değil, toplumsal bir sorumluluk. Basının ilgisi ve kamuoyunun desteğiyle, denizlerimizi hep birlikte koruyabiliriz” denildi.

Vira Haber